Fryderyk Jarosy

Z Encyklopedia Kabaretu

Fryderyk Jarosy, także Fryderyk Jarossy, Fryderyk Járosy (ur. 10 października 1890 roku w Grazu, Austria, zm. 6 sierpnia 1960 roku w Viareggio, Włochy) - polski konferansjer pochodzenia węgierskiego, dyrektor wielu teatrów kabaretowych międzywojennej Warszawy, reżyser teatralny.

Urodził się na Węgrzech, do Polski przyjechał jako członek rosyjskiego teatrzyku Niebieski Ptak w 1924 roku i został w Warszawie na wiele lat. W 1925 roku zadebiutował w Qui Pro Quo także w roli konferansjera. Bardzo szybko nauczył się języka polskiego, do końca jednak zachował lekki cudzoziemski akcent, a jego powiedzenie "Prouszi panstwa" wygłaszane przed kurtyną przeszło do legendy. Jego styl konferansjerki, który był niemożliwy do podrobienia i dokładnego naśladowania, po wojnie kultywował Kazimierz Rudzki, a także Edward Dziewoński. Był dyrektorem teatrów: Cyrulik Warszawski, Cyganeria, Banda, Qui Pro Quo. Wspierał młodych artystów. Wśród jego uczniów i współpracowników byli m.in. Hanka Ordonówna, Stefcia Górska, Aleksander Żabczyński, Stefania Grodzieńska i Jerzy Jurandot.

W czasie okupacji niemieckiej bezskutecznie był nakłaniany przez hitlerowców do podpisania Volklisty. Został aresztowany 24. października 1939 roku, zbiegł z transportu na przesłuchanie, ukrywał się, przez pewien czas także na terenie getta warszawskiego. W czasie wojny używał nazwiska Franciszek Nowaczek. Po powstaniu warszawskim był więźniem obozu koncentracyjnego Buchenwald, po II wojnie światowej wyemigrował do Wielkiej Brytanii. W Londynie, gdzie żył w skrajnym niedostatku, organizował przedstawienia teatralne w emigracyjnych ośrodkach polskich, czasem występował w audycjach nadawanych przez Wolną Europę i BBC na teren Polski. Rząd warszawski w 1948 roku pozbawił go obywatelstwa.

Był żonaty, miał 2 dzieci: Marinę i Andrieja.

Filmografia

Aktor

  • Co mój mąż robi w nocy? jako Król mody Picknick (1934)
  • Panienka z poste restante jako Sprzedawca w sklepie w Wiedniu (1935)
  • Papa się żeni jako Dyrektor "Olimpii" (1936)
  • Parada Warszawy jako Konferansjer (1937)

Linki zewnętrzne